SGK İşten Çıkış Kodları: Haklarınız ve Dikkat Etmeniz Gerekenler

Torun & Can Avukatlık
Aug 19
3 min read

Türkiye’de işten ayrılma süreci, yalnızca işçi ve işveren arasındaki sözlü bir anlaşmadan ibaret değildir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) üzerinden yapılan işten çıkış bildirgesi ve burada yer alan çıkış kodları, işçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve işsizlik maaşı gibi birçok hakkını doğrudan etkiler. Bu nedenle, çıkış kodlarının önemi işçi açısından hayati bir boyuta sahiptir.

SGK İşten Çıkış Kodları Nedir?

SGK tarafından belirlenen ve şu anda 47 farklı çıkış kodu bulunan bu sistem, işçinin hangi nedenle işten ayrıldığını resmi olarak gösterir. İşveren, çalışanın işten ayrılışını SGK sistemine bildirirken mutlaka bu kodlardan birini seçmek zorundadır.

⚖️ Önemli: İşten ayrılış kodu, sadece bir “form doldurma” işlemi değildir. Yanlış ya da kasıtlı girilen kod, işçinin tazminat ve işsizlik maaşı gibi temel haklardan mahrum kalmasına neden olabilir.

Çıkış Kodlarının Haklara Etkisi

Bir çıkış kodu, işçinin hangi haklara sahip olacağını belirler:

Kıdem Tazminatı: En az 1 yıl çalışan işçi, bazı çıkış nedenlerinde kıdem tazminatına hak kazanır.
İhbar Tazminatı: İş sözleşmesi haklı sebep olmaksızın feshedilen işçiye ödenir.
İşsizlik Maaşı: İşsizlik ödeneği hakkı, doğrudan çıkış koduna bağlıdır. İŞKUR, işverenin bildirdiği kodu esas alır ve herhangi bir inceleme yapmaz.

💡 Yanlış kod nedeniyle işsizlik ödeneği alamayan bir işçinin tek çözümü, İş Mahkemesi’nde dava açmaktır.

Hangi Kodlar İşçi İçin Risklidir?

Bazı çıkış kodları, adeta bir “kara liste” gibi işçinin hem yeni iş bulmasını zorlaştırır hem de hak kaybına yol açar. Örnekler:

Kod 03 – İstifa → İşsizlik maaşı alınamaz, tazminat hakkı doğmaz.
Kod 43 – İşverenin şeref ve haysiyetine saldırı
Kod 44 – Cinsel taciz
Kod 45 – Sataşma, alkol veya uyuşturucu kullanımı
Kod 46 – Hırsızlık, güven kötüye kullanımı
Kod 47 – Hapis cezası gerektiren suç

Bu kodlar, işçinin sicilinde olumsuz görüneceği için yeni iş başvurularında da sorun yaratabilir.

Çıkış Kodlarının Değiştirilmesi

Hatalı ya da işçi aleyhine girilmiş çıkış kodlarının düzeltilmesi mümkündür:

İşveren, 10 gün içinde SGK sistemi üzerinden çıkış kodunu düzeltebilir.
Bu süre geçerse, işçi veya işveren 30 gün içinde dilekçe vererek değişiklik talep edebilir.
Arabuluculuk anlaşması veya mahkeme kararı ile de çıkış kodu değiştirilebilir.
SGK’nın 11.03.2025 tarihli 2025/8 sayılı Genelgesi ile, arabuluculuk tutanakları da çıkış kodu düzeltme için yeterli hale gelmiştir.

İhbar Süresi ve İhbar Tazminatı

İş Kanunu’na göre işten ayrılmak isteyen işçi, belirli bir süre önceden işverene haber vermek zorundadır. Buna ihbar süresi denir.

İşçi, ihbar süresini çalışmadan işi bırakırsa, işverene ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
Yargıtay 9. HD, 2014/8906 E., 2014/14672 K. sayılı kararında; işçinin ihbar süresine uymadan işten ayrılması halinde, işverenin ihbar tazminatını talep edebileceğini hükme bağlamıştır.
Ancak işveren, bu bedeli işçinin maaşından kesemez; işçinin ayrıca ödemesi gerekir.

Yanlış Kod ve Çelişkili Bildirimler

Bazen işveren, yazılı fesih bildiriminde bir gerekçe gösterirken SGK sistemine farklı bir çıkış kodu girebilir. Bu durumda hangi sebep geçerli olur?

Yargıtay ve BAM kararları ışığında, esas alınması gereken işverenin fesih iradesidir.
Yani sehven yanlış girilmiş bir kod, gerçekteki fesih sebebini değiştirmez.

İşçilerin Dikkat Etmesi Gerekenler

🔹 İşten ayrılırken mutlaka SGK çıkış kodunuzu e-Devlet’ten kontrol edin. Haksız ya da hatalı kod girildiyse, arabuluculuk sürecinde mutlaka düzeltilmesini talep edin. Kod yanlışlığı nedeniyle işsizlik maaşı alamıyorsanız, İş Mahkemesi’nde dava açabilirsiniz. İşverenin iyi niyetli olmadığını düşünüyorsanız, çıkış kodunun değiştirilmesi için yazılı başvuru yapın.

Sonuç

SGK çıkış kodları, iş hayatında “küçük bir formalite” değil, işçinin geleceğini doğrudan etkileyen kritik bir unsurdur. Yanlış veya kasıtlı bildirilen bir kod, işçinin hem tazminat haklarını hem de işsizlik ödeneğini kaybetmesine yol açabilir. İşten ayrılırken sadece tazminatlara değil, çıkış koduna da dikkat etmek, hak kayıplarının önüne geçmek açısından büyük önem taşır.

📌 Torun & Can Hukuk Bürosu olarak, işçi ve işveren uyuşmazlıklarında hak kaybı yaşamamanız için yanınızdayız. İşten çıkış kodunuz veya işten ayrılma sürecinizle ilgili sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.